اباحه عقلیاباحه عقلی، حکم عقل به یکسان بودن مصلحت فعل و ترک چیزی است. ۱ - تعریفاباحه عقلی، مقابل اباحه شرعی است و به معنای حکم عقل به یکسانی فعل و ترک چیزی است که لازمه آن، اختیار مکلف در انجام و یا ترک آن است، و چون دلیل این حکم، عقل است، به آن اباحه عقلی می گویند؛ مانند:مؤدای اصل عملی برائت عقلی که به خاطر قبح عقاب بلابیان، بعد از جست وجوی مکلف از دلیل و عدم دسترسی به آن، حکم به اباحه می‌شود. ۲ - مؤیددر کتاب " کفایة الاصول " آمده است: " و اما العقل فانه قد استقل بقبح العقوبة و المؤاخذة علی مخالفة التکلیف المجهول بعد الفحص و الیأس عن الظفر بما کان حجة علیه، فانهما بدونها عقاب بلا بیان و مؤاخذة بلا برهان، و هما قبیحان بشهادة الوجدان ". ۳ - نکتهدر اصالت اباحه نیز عقل حکم به اباحه می‌کند، و آن حکم، قبل از شرع و وجود هرگونه تکلیفی است؛ اما در اباحه عقلی، حکم به اباحه، بعد از ورود شرع می‌باشد. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «اباحه عقلی». |